Revalidatie voor longpatiënten; wat houdt dat in?

pictogram-306077__180 Veel mensen met longproblemen zijn al onder behandeling bij een fysiotherapeut, maar een revalidatieprogramma voor longpatiënten omvat meer dan alleen oefeningen. Meedoen met een revalidatieprogramma gebeurt op advies van de longarts, op basis van de tests die u daar hebt ondergaan. De fysiotherapeut onderwerpt u dan nog aan een spierkrachttest, een uithoudingsvermogentest en een specifieke vragenlijst. Op basis van deze gegevens stelt hij of zij samen met de longverpleegkundige een behandelplan op maat voor u vast.

 Wat is een revalidatieplan
Het revalidatieplan bestaat uit een aantal onderdelen, die het functioneren van mensen met een longziekte kunnen vergemakkelijken. Het belangrijkste is dat u na een opname of ingreep weer in beweging komt of om een mogelijke terugval te voorkómen.
Het omvat onder andere:

  • het aanleren van ontspanningstechnieken, een betere houding en andere ademhalingstechnieken;
  • het aanleren van technieken om het ophoesten van vastzittend slijm te verbeteren;
  • het laten afnemen van angst en pijn en het opheffen van ernstige ademhalingsproblemen (dyspnoe);
  • gedragsverandering (onder meer op het gebied van roken, eten en bewegen);

 Let op! De ademhaling is voor iedereen anders, er zijn geen vaste regels voor.

 Door duurtraining en krachttraining worden uw spierkracht en uithoudingsvermogen verbeterd; hierdoor verbetert de kwaliteit van uw leven. In de therapie wordt daarnaast de nodige aandacht besteed aan gedragsaspecten zoals roken en voeding.  

Onderhoud
Het is belangrijk uw lichaam goed te onderhouden. Dit is ook weer belangrijk voor uw kwaliteit van leven. Dit onderhoud bestaat uit:men-311210__180

  • 30 minuten per dag achtereen matig bewegen;
  • sporten onder toezicht en begeleiding;
  • het aanleren en toepassen van ademhalingsoefeningen. 

Waar kan de revalidatie plaatsvinden?
Een revalidatieprogramma duurt dertien weken. Dat kan bijvoorbeeld in een instelling als Heideheuvel in Hilversum maar er zijn ook mogelijkheden voor een poliklinische behandeling. De longarts of longverpleegkundige kan u er alles over vertellen. Voorheen waren er mogelijkheden voor revalidatie in de ziekenhuizen; daar was niet iedereen gelukkig mee, gezien de (on)bereikbaarheid voor patiënten. Daarom is nu gekozen voor zorg in gespecialiseerde fysiotherapiepraktijken. Wie er meer van wil weten kan terecht op http://vhvl.fysionet.nl. Hier kunt u ook een goede therapeut bij u in de buurt vinden.
Bij uw revalidatieproces zijn betrokken: een longarts, een longverpleegkundige, een diëtist, een psycholoog, een ergotherapeut en een fysiotherapeut. 

Doel
fitness-1208141__180
Met het revalidatieplan hopen de behandelaars te bereiken dat u als patiënt een betere conditie krijgt, dat u minder longaanvallen te verduren krijgt en dat u minder vaak in het ziekenhuis hoeft te worden opgenomen, Als het goed is, krijgt u een beter inzicht in uw ziekteproces en hoe u daar beter mee om kan gaan (zelfinzicht en zelfmanagement noemen ze dat).  

Enkele nuttige tips
Om na een opname of ingreep weer in beweging komen is het handig gebruik te maken van een rollator als ondersteuner van uw ademhaling want patiënten zijn kortademig.rollator-1125950__180

  • De beste loophouding is bij voorbeeld voorovergebogen met rollator.
  • Bij het starten met bewegen, opstaan bijvoorbeeld, is het verstandiger de beweging in te zetten na een uitademing.
  • Uitademen door licht gesloten lippen heeft een rustgevend effect. 

Enkele veel voorkomende begrippen in de (long)zorg
Zorgstandaard
In de Zorgstandaard staan de afspraken vermeld over waar de zorg voor uw aandoening aan moet voldoen. Een patiëntenversie van de zorgstandaard COPD is op te vragen via het Longfonds. In deze patiëntenversie staat te lezen waar goede longzorg uit moet bestaan, wat u van uw arts mag verwachten en wat u zelf kunt doen om beter om te gaan met COPD.
De Zorgstandaard COPD moet er aan bijdragen dat ook in de toekomst de zorg voor mensen met COPD op een goede manier wordt uitgevoerd.
Ketenzorg
In Nederland werken verschillende zorgaanbieders actief samen die mensen behandelen met onder andere COPD of hart- en vaatziekten. Die samenwerking, vergelijkbaar met schakels in een keten, gebeurt meestal binnen een zogenaamde zorggroep of in een gezondheidscentrum. Dit noemen we ketenzorg. Samen met u en met elkaar kijken zorgaanbieders welke zorg voor u het beste is. De huisarts is meestal degene die de ketenzorg coördineert.
Voordelen van ketenzorg
Zorgaanbieders kennen uw voorgeschiedenis en weten welke medicijnen u krijgt;

  • U hoeft niet bij elke zorgaanbieder uw verhaal nog eens te vertellen;
  • Zorgaanbieders wisselen uw gegevens onderling uit;
  • Zorgaanbieders stemmen behandelingen en begeleiding/coaching op elkaar af;
  • Ernstiger gezondheidsproblemen worden vaker voorkomen;
  • U krijgt alle zorg en dienstverlening die u nodig heeft met een op u toegesneden individueel zorgplan.

Hoe de kosten worden vergoed, kunt u het beste vragen aan uw zorgverzekeraar. 

Persoonlijk zorgplan
Dit is een hulpmiddel om zorg op maat te kunnen bieden aan u als patiënt.
Er staat onder ander in vermeld:

  • Uw diagnose.
  • Uw afspraken (eventueel in een longaanvalactieplan)
  • De doelen van uw behandeling.
  • Uw medicijnen.
  • Wat u zelf kunt doen.
  • Namen en telefoonnummers van uw zorgverleners.
  • Een noodtelefoonnummer voor buiten werktijden.
  • Controle-afspraken. 

Het longaanval actieplan is uw persoonlijke actieplan dat u samen met uw arts invult. In het plan staat wat u kunt doen als uw klachten erger worden. Het actieplan helpt u om op tijd de juiste beslissing te nemen. Bijvoorbeeld wanneer u hulp inroept. 

Meer informatie over zorgstandaard, ketenzorg, persoonlijk zorgplan en longaanvalactieplan kunt u vinden op de website van het Longfonds.  

COPD en het samengaan met andere ziekten

COPD, hartfalen en comorbiditeit (= samen voorkomen met andere ziekten)
Verslag lezing Dr. F.Krouwels, longarts, op Longpunt Noord-Holland zuid.

Met de volgende klachten kan een patiënt bij een longarts aankloppen
– Hoesten, slijm opgeven
– Benauwd, kortademig
– Drukkend gevoel op de borst
– Vooral bij inspanning

Mensen die aan COPD lijden hebben een verhoogd risico op andere ziekten, te weten
1. Hart- en vaatziekten
2. Embolie en trombose
3. Longfibrose
4.Pulmonale hypertensie
en andere aspecifieke aandoeningen

Klachten kunnen meer dan één oorzaak hebben. Enkele voorbeelden.
– Hoesten, slijm opgeven, kortademigheid en benauwdheid, drukkend gevoel op de borst     bij inspanning zijn klachten die ook bij hartfalen kunnen optreden.
– Kortademigheid: ook bij aandoeningen van hart en bloedvaten, spieren en zenuwen, bloedarmoede, slechte conditie, overgewicht.
– De behandeling met medicijnen moet mede afgestemd zijn op de andere aandoening(en). Een standaard behandeling is niet de bedoeling, elke behandeling moet op de patiënt zijn afgestemd.

Kortademigheid komt, behalve bij COPD, onder andere ook voor bij

– hart- en vaatziekten
– aandoeningen van spieren en zenuwen
– bloedarmoede
– een slechte lichamelijke conditie
– mensen met overgewicht
– mensen die veel gewichtsverlies hebben en spierverlies
– zwakte (bij onderliggende ziekten)
– hyperventilatie, spanning, stress, angst

Om de oorzaak van deze klachten goed in beeld te krijgen is nader onderzoek nodig.
Waarom longfunctie-onderzoek?
a) Om erachter te komen wat de oorzaak van de ziekteverschijnselen is
b) Om de klachten beter te kunnen begrijpen
c) Om na te gaan hoe ernstig de situatie is
d) Om een voorstel voor een therapie samen te stellen.

Om de longfunctie te kunnen beoordelen, wordt onder andere een blaastest afgenomen.
Daarnaast kan gebruik gemaakt worden van de CCQ, een vragenlijst die onder meer de invloed van spanning, inspanningseisen en stress meet.
Ongeacht alle ideeën en vooroordelen over longpatiënten (zo lang ze blijven roken kan ik er niets mee, eigen schuld, niets meer aan te doen etc.) moet er volgens dokter Krouwels altijd gezocht worden naar handvaten ter verbetering van de situatie van de patiënt.
Uit een studie onder ruim 10.000 COPD-patiënten bleek dat maar liefst 39% één of meer ernstige andere aandoeningen had, zoals hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten, diabetes, slechte nierfunctie, bloedarmoede enz. Tussen deze aandoeningen is overigens een wisselwerking mogelijk.

1. Hart- en vaatziekten
a) meest voorkomende verschijnselen
– Hoge bloeddruk (40% van de patiënten)
– Hartfalen (20%)(bij hartfalen han hyperinflatie – overmatige uitzetting – van de longen
– Verstopte kransslagaders (met als klachten pijn op de borst, infarct en doorbloedingsstoornissen)
– Vaatlijden en etalagebenen
– Hersenbloeding en beroerte

b) Hieraan kan men denken bij de volgende klachten:
– Kortademigheid (vooral bij inspanning)
– Druk op de borst
– Vermoeidheid
– Bij ernstig COPD staat het hart onder druk.

c) Hart- en vaatziekten vs. COPD
– Mensen met COPD hebben meer hart- en vaatziekten dan mensen zonder.
– 2 x verhoogd sterfterisico bij COPD
– Hart- en longmedicatie hoeven elkaar niet in de weg te zitten.
– Naar schatting lijdt tussen 10% en 38% van de COPD patiënten aan een vorm van hart- en vaatziekte; dat is 1 ½ à 2 x zo veel als bij andere mensen
– Naar schatting lijdt 12% tot 34% van personen met hart=- en vaatziekten aan COPD
– De kans op overlijden aan een hart- en vaatziekte is bij COPD ’ers 2 x zo hoog als bij mensen zonder hart- en vaatziekte

d) Oorzaak relatie Hart- en vaatziekten – COPD:
– Roken
– Minder actief zijn
– Mannen vaker dan vrouwen, invloed van hormonen?
– ontstekingsstofjes in het bloed
– eerder opgelopen vaatschade.

e) Hart of long?
Als de oorzaak van de klachten bij een hartziekte te vinden is, dan heeft de patiënt voornamelijk last van gewichtstoename, dikkere benen, kan niet plat liggen en laat krakende longgeluiden horen. Dit alles duidt op vocht vasthouden, dus hartziekte.
Wie bij plat op de rug liggen benauwd wordt, moet denken aan een hartaandoening.
Bij longziekten ligt de nadruk op hoesten, (veel) slijm ophoesten en een piepende ademhaling.
Zinvol is een bezoek aan de cardioloog. Sommige vragen kunnen bij de huisarts door simpele tests worden aangetoond of uitgesloten. De huisarts kan een ECG (elektrocardiogram), een X-thorax (Röntgenfoto van de borstkas) (laten) maken en het bloed laten onderzoeken op de aanwezigheid van proBNP (een stof die in specifieke cellen van de hartspier worden aangemaakt, vooral wanneer sprake is van overbelasting van het hart) De cardioloog maakt een echo van het hart. Bij de longarts wordt u onderworpen aan een fietstest.
Uit een Nederlandse studie onder 200 mensen met COPD blijkt dat men niet bekend is met hartfalen; als er een echo van het hart wordt gemaakt, komt er bij 22% een verminderde hartfunctie naar voren.

Kortom:
1. Hartproblemen komen veel voor bij mensen met COPD
2. Klachten kunnen hetzelfde zijn als bij COPD
3. Daarom worden de klachten niet altijd herkend
4. Dus blijven aandringen op nader onderzoek.

2. Embolie en trombose
Bij mensen met trombose gaat het bloed stollen zonder reden. Er ontstaat dan een bloedstolsel in het bloedvat waardoor een bloedbaan word afgesloten en de bloeddoorstroming word gehinderd. Een trombosebeen kan ontstaan als je je weinig beweegt: het bloed wordt dan lui en vormt stolsels richting longen.Dit proces wordt zichtbaar door een CT-scan met contrastvloeistof.
Als medicijn worden bloedversdunners voorgeschreven. Principe hierbij: het middel moet de kwaal niet verergeren.
COPD en trombose
• Vaatwandschade en ontsteking
• Bij exacerbatie/ longaanval: in 29% van de gevallen treedt trombose op!
• Les: als dee situatie niet verbetert, denk en zoek verder!

3. Longfibrose
Is een zeldzame aandoening. De oorzaak is eigenlijk onbekend. De longen zijn dan verhard, verlittekend (stugge long), het ademen gaat moeilijker.
– Vaker bij rokers
– Zelden met klachten
– Voorkomen: 4-6%?

4. Pulmonale hypertensie (PH) is een zeldzame, niet te genezen ziekte waarbij de bloeddruk in de longslagader te hoog is. De diagnose is lastig, omdat men bij de verschijnselen als vermoeidheid en kortademigheid vaak denkt aan andere long- en hartziekten. Op tijd een dokter raadplegen is daarom belangrijk.
– Heeft dezelfde verschijnselen als COPD
– Cardioloog meet door katheterisatie of schat door echo.
– Klachten: kortademigheid, vocht vasthouden en hartritmestoornis
– Veel oorzaken, maar COPD?

5. Astma heeft als voornaamste kenmerk benauwdheid. Het innemen van bètablokkers heeft een negatieve invloed op de werkingvan pufjes. Dit geldt niet voor COPD.

Conclusie:
• Een ziekte komt vaak niet alleen
• Als behandeling van een aandoening niet tot (voldoende) verbetering leidt: verder zoeken (m.n. COPD en hart en vaatziekten)
• Bespreek uw klachten en zorgen goed met uw arts. Geef voorbeelden.
• Vragenlijsten kunnen helpen
• Ieder mens heeft op maat gemaakte therapie nodig
Er zijn nog meer gelijktijdig optredende verschijnselen; wellicht komen die bij een volgende presentatie aan bod.
De inzichten bover ziekte en gezondheid veranderen voortdurend. Wat 20 jaar geleden als wet gold, hoeft dat nu niet meer te zijn.

Ten slotte nog even dit.Bovenstaand verslag is een samenvatting van de lezing zonder wetenschappelijke toetsing. Hieraan kunnen geen rechten worden ontleend.

Annemarie Broek

Lekker getuinierd dit jaar!

In het elfde jaar van mijn wonen op deze stek ben ik er eindelijk toe gekomen het tuinieren enigszins gestructureerd aan te pakken. Het werken in de tuin beviel erg goed. Ook omdat we een rugvriendelijke kweekbak hadden aangeschaft. Maar het werken in de tuin bleek redelijk heilzaam voor rug en longproblemen. Ook is het een probaat middel om alle perikelen van het dagelijks leven zachtjes los te laten. Had ik dat maar eerder geweten!

boomtomaat
boomtomaat

Het was een gok: de boomtomaat die we kochten op de pinkstermarkt van de Olmenhorst. Als hij 1.50 m. hoog zou zijn, zouden we ‘m moeten toppen. Nou … dat hoeft dus nog niet. De vraag is zelfs of hij het najaar overleeft zodat hij binnen mag overwinteren …

 

herfsttijloos
herfsttijloos

Vorig jaar waren we er niet zo kapot van … de herfsttijloos. In de vensterbank deed ‘ie het niet maar in de volle grond heeft hij het beter naar zijn zin. In de voortuin heeft hij het laten afweten, maar achter staat hij fier te bloeien. Spectaculair!

 

insektenpret01
insektenpret

Wat dit had moeten worden: waarschijnlijk een spruitenplant. Dit heeft niet zo mogen zijn … ach, ik hou toch niet zo van spruitjes!

 

 

kleineviooltjes
liever viooltjes

Mijn allerliefste tuinlievelingen. Vorig jaar gezaaid uit een onduidelijk pakket van de wereldwinkel, waar niet veel van terechtkwam. Dit jaar hebben ze vanaf het vroege voorjaar in bloei gestaan en eigenlijk bloeien ze nu nog.

 

lavas01
lavas: mosterd voor Maggi

Heerlijk pittig kruid voor door salades en soepen. Kenmerkende smaak. We noemen hem ook wel maggiplant. Dus daar haalde meneer Maggi de mosterd vandaan …

 

 

paprika
paprika

Dit had een peperplant moeten worden volgens Praxis. Ik zie er een paprika in. Ben benieuwd of hij nog echt afrijpt. Welke kleur zou het worden?

 

 

pepers
pepers

Deze pepers zijn echte pepers. Goed heet van smaak. Er liggen er nog een paar in de diepvries. Dit avontuur is voor herhaling vatbaar.

 

 

peterselie
pot peterselie

Altijd dankbaar, zo’n pot vlak bij de achterdeur. De peterselie uit de winkel kan hier qua smaak  niet aan tippen!

 

 

rozebottel
één rozebottel maakt nog geen jam

Ik heb nogal wat rozen in het tuintje. De mooie Engelse roos aan de westmuur en de egelantier aan de gevel. En de witte … het was oorspronkelijk een teer gevalletje met ongeveer één bloem per jaar. Nu is hij stevig uitgegroeid hoewel hij altijd een steuntje nodig zal hebben. Maar de egelantier is mij het liefst: die heerlijke geur tot diep in het najaar en het frequente bezoek van luid zoemende bijen. Voor het eerst is er nu sprake van enige rozenbottels. Bij lange na niet genoeg om jam van te maken…

schutting01
schuttingtaal

Het appeltje der liefde wordt geloof ik als eenjarig beschouwd. Hij gaat nu zijn derde jaar in. Voor de Oost-Indische kers is het al bijna afgelopen. Jammer.

 

 

verrassing
verrassing

In een donker hoekje vond ik vorige week deze dappere groeiertjes. Ze gaan binnenkort echt de grond in, samen met wat crocussen.

 

 

watookweer
de watookweer

Dit is een groente. Maar welke?

 

 

 

wittegeranium
bijna lichtgevend

Van alle geraniums vind ik de witte nog het mooist omdat ze in het schemerdonker zo mooi oplichten.

De lieveheersbeestjescode

9Toen het Brouwerskolkje nog een gewone pleisterplaats was midden in een Overveens park, kwamen wij er vaak. Zo ook op een uiterst zonnige zomerdag in het jaar 1998 toen Acda en De Munnik een hit scoorden met het onvergetelijke en weemoedige ‘Niet of Nooit Geweest’. Wij, dat zijn in dit geval Conny, mijn liefste vriendin van 33 jaar en ikzelve, bijna 50 jaar. Conny was een ontroerend knappe vrouw, gezegend met vele talenten (vooral humor) maar helaas geboren met een gemene botziekte waardoor ze niet groter was dan 1. 20 m. Waar ik het bijna aflegde door de steilte naar het terras toe, fietste zij vrolijk verder. Helemaal niet buiten adem bovendien.

Ondanks de drukke zaterdag vonden wij nog een vrij tafeltje aan het einde van het terras.

Hee, dat was leuk! Er stond een papieren lieveheersbeestje op de tafel. Die hadden we de vorige keer zeker over het hoofd gezien.

Nee, deze snackjes waren toen nog niet uitgevonden
Nee, deze snackjes waren toen nog niet uitgevonden

Algauw kwam de bediening rond ons op gang. Wat de dames wensten te drinken. Een roseetje, zo dachten wij, zou vast wel smaken. Intussen hadden wij de grootste lol met het bespieden en beroddelen van de overige terrasgasten. Dat ging er niet zachtzinnig aan toe!

Heel regelmatig werden ons ook ongevraagd snackjes voorgezet, die we met graagte verslonden. Dat was nog eens gezellig! Ook de roseetjes bleven ongevraagd op ons af komen.

Op een gegeven moment, we waren zeker te veel opgevallen tussen de keurige Overveners, kwam iemand ons vragen “wat zijn jullie eigenlijk van het bruidspaar?” Tja, toen vielen de lachebekjes een beetje stil …

Hoezo, bruidspaar?

“Ja, jullie zitten toch aan een tafeltje met een lieveheersbeestje?”images01

Dat bleek de geheime code te zijn voor het bedienend personeel. De lieveheersbeestjes scheidden de gratis en overvloedig (de normale gang van zaken in die tijd) te bedienen bruiloftsgasten van het gewone volk. Dit was goed voor meer hilariteit, tja, er waren al wat roseetjes ingeslikt, maar toen we weer bijkwamen van het lachen, kreeg de schaamte de overhand. Hoe red je je hier nu uit?

Mijn vriendin was dus gezegend met een engelachtig gezichtje waarmee ze zelfs de ruigste motorgast wist te ontwapenen. Nadat we wat overlegd hadden, ging zij op zoek naar het bruidspaar om onze ongewenste aanwezigheid te verklaren. Ze bood aan om het door ons genuttigde alsnog gewoon te betalen. Maar daar kon geen sprake van zijn! Met NOG een glas wijn, een snackje in de hand en haar stralende glimlach kwam ze mij verslag uitbrengen.

Het was de laatste keer dat zij en ik samen een avontuur beleefden.

Haar gezondheid ging steeds verder achteruit. Steeds meer moest zij rekening houden met de grillen van haar getormenteerde lijf. Haar wereld werd alsmaar kleiner tot een longembolie een einde maakte aan haar leven. Ze werd maar 43 jaar oud.

Ik denk nog vaak aan haar; aan haar moed van toen heb ik vaak een voorbeeld genomen.

Zomerstorm 2015

Zomerstorm over Haarlem

Volgens de media zou er op 25 juli een heftige zomerstorm in onze contreien gaan woeden. Ongelovig geworden door de vele loze alarmen besloot ik daar geen aandacht aan te besteden. Rustig ging ik aan het werk tot rond drie uur het voorspelde noodweer losbrak boven Haarlem. Berichten over gesneuvelde bomen in de stad druppelden binnen op Twitter. Toen ik even naar buiten keek, zag ik dat een aantal buren zich aan de overkant had verzameld. Hun aandacht was gevestigd op ons portiek. Héé, had ik in de voortuin zo’n grote plant gezet?
En … moest het licht NU AL aan?

Toch maar even poolshoogte nemen. Verdraaid! De uitgang van onze portiek bleek versperd door een grote hoeveelheid groene takken. Na enige acrobatiek konden wij de straat bereiken. Eén van de bomen in onze laan was met wortel en al uit de grond gerukt en had daardoor ons raam verduisterd. Vreemd dat wij daar dus niets van gemerkt hadden, hoewel we op het kantoor aan het werk waren. Bij nadere inspectie bleek dat er in onze kleine straat maar liefst vier bomen geveld waren, allemaal acacia’s overigens. Twee ervan lagen dwars over de weg, zodat het autoverkeer danig beperkt werd.

Nu werd het tijd om gezellig over de oorzaak van deze kaalslag te gaan speculeren met de straatbewoners. De bomen hadden misschien te weinig ruimte, er lagen overal tegels en er ging te vaak zwaar vrachtverkeer overheen. Verkeerd gesnoeid was ook een mening. Op de site “Natuur in Haarlem” vonden we de volgende verklaring. “Hoog grondwater zorgt dat wortels aan het oppervlak blijven en geen grip krijgen in de grond. De straten zijn leeg, niets breekt de wind, alleen de boom. Die dan weer breekt door de wind. De straten veranderen in windtunnels, een boom krijgt hierdoor de windvlaag vol erop.” Wij vonden dat een sympathieke en begrijpelijke verklaring.

Foto: Ruud van Vessem
Foto: Ruud van Vessem

De storm bracht ook een stuk verbroedering mee. Een straatgenoot kwam spontaan alle takken afzagen die de entree van de gebouwen verhinderde. Vele bewoners kwamen ook naar buiten om de neergehaalde bomen en de mogelijke schade te fotograferen. Zo spreek je nog eens iemand!

de schade opnemen; foto Elco Westervaarder

Rond 23.15 werden wij, voor zover nog niet in diepe slaap, verrast door het optreden van de  vrijwillige brandweer uit Spaarndam die de twee dwars over de weg liggende stammen uit de weg ruimde zodat de straat weer voor het verkeer toegankelijk was. Hoe lang het gaat duren voordat alle sporen van dit natuurgeweld zijn verwijderd, weten we op dit moment nog niet.

Over herbeplanting durven we slechts heel voorzichtig te fantaseren …

Tuinieren … c’est mourir un peu

Half juli 2015.

Voor het eerst sinds ik hier woon, heb ik me op het tuinieren gestort.

De rugvriendelijke hoge kweekbak heeft daar zeker toe bijgedragen. Hierin zette ik al rabarber, slasoorten en bloemkool. Vrijwel alles lukte, en wat is er lekkerder dan een zelf vertroeteld bloemkooltje? Of een salade, opgevrolijkt met bloemetjes van het bosviooltje en de Oost-Indische kers? De smaak van de lavasplant vind ik ronduit sensationeel.

IMG_2546

Maar de viooltjes zijn een beetje aan het verdwijnen en de Oost-Indische kers bloeit ook niet meer zo weelderig.

IMG_2547

Het stemt me weemoedig dat deze vriendjes hun leventje nu al voltooid hebben.

Makkelijk meezingen op Mennorode

Voor de vijfde keer organiseerde koor “Hoe Gaat Het Ermee” een zangweekend in conferentiecentrum Mennorode te Elspeet. Het koor is bestemd voor zangers en zangeressen vanaf 55 jaar en staat onder leiding van Leny van Schaik. Sinds kort kunnen ook leden van de andere koren van deze dirigent op het zangweekend intekenen, omdat anders het minimum aantal deelnemers niet gehaald wordt.

Directie-overleg op hoog niveau
Directie-overleg op hoog niveau

Doel van dit weekend is met elkaar een ontspannen weekend te beleven zonder de druk van een daarop volgend optreden. Het zangplezier hoort voorop te staan. Dit beïnvloedt uiteraard de keuze van het repertoire.

Hoewel de deelnemers elkaar niet allemaal kenden, heerste er vanaf het begin een gemoedelijke sfeer waarin voldoende ruime was voor speelse grappen en opmerkingen. Dit was al ingezet op de heenreis waarbij de chauffeur nadrukkelijk meldde dat hij graag toegezongen wilde worden.Na aankomst op Mennorode was er ruim tijd om de bagage naar de hotelkamer te brengen, de kamer naar wens in te richten en de omgeving te verkennen. Mennorode is namelijk prachtig gelegen in de Veluwse bossen en in de nazomer zijn de bloeiende heidevelden beslist een bezoek waard. Mennorode werd in 1925 opgericht en diende oorspronkelijk als ontmoetingsplek voor de doopsgezinde gemeenschap. Tegenwoordig is het een van de duurzaamste locaties in Nederland.

Wat het meedoen aan dit weekend onder de titel “Het Gaat Goed” extra feestelijk maakt, is de uitstekende verzorging op Mennorode. ’s Morgens kun je genieten van een uitstekend en uitgebreid ontbijtbuffet, het lunchbuffet wordt opgevrolijkt door een warme snack en het dinerbuffet is zeer uitgebreid, kwalitatief goed en komt aan alle dieetwensen tegemoet.

Als deelnemer hoef je je alleen maar te laten meeslepen door het ritme van het programma. Je hoeft je verder nergens zorgen over te maken. Je bent er echt eens helemaal uit.

Wij als koorzangers maken gebruik van de Grote Zaal als repetitieruimte, aanvankelijk een kapel of kerkzaal (“vermaning” zoals de doopsgezinden zeggen) maar sinds enkele jaren is er een aparte kerkruimte die voor geen ander doel gebruikt wordt. Je kunt er echter als toeschouwer gewoon binnenlopen.

Op de eerste dag, vrijdag, waren er twee repetities. Een enkeling bleef na de avondrepetitie in de Schaapskooi hangen voor nog een laatste koffie of een glaasje wijn. Geen wonder na zo’n best zware dag van reizen en settelen. Maar zaterdagavond was het gewoon erg druk: we kaartten wat, we deden een spel, we wisselden onze levensverhalen uit of zaten stil in een hoekje wat te schetsen of lezen. Menigeen bleef tot laat buiten: het was er ook warm genoeg voor.

Trekpotje spelen
Trekpotje spelen
Presentator Edith in passende kledij
Presentator Edith in passende kledij

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zondag werd er ook gerepeteerd, maar onze beste krachten bleven gespaard voor de Bonte Avond. Een heel spektakel, waar ook weer heel duidelijk werd hoeveel getalenteerde mensen aan dit weekend meededen. Er waren voordrachten, liedjes, uitreikingen, sketches … er werden verhalen en gedichten voorgelezen, er werd gemusiceerd op de angklung … kortom: een heel bijzondere avond, niet in het minst door de vlotte en deskundige presentatie van onze Edith.

Volksdans met mooie rokjes
Volksdans met mooie rokjes
Verrassend optreden van subkoor
Verrassend optreden van subkoor

 

 

Alex' afscheidslied
Alex’ afscheidslied

Bij het vertrek de volgende dag werden de buspassagiers uitgezwaaid door degenen die met de auto terug gingen. Alex deed een ontroerend verrassingsoptreden met zijn gitaar, heel bijzonder.

 

 

 

 

Een greep uit het repertoire
– Alles schweiget (Mozart)
– Many years en enkele andere volksmelodieën
– Bloeit een bloempje (broeder Leontinus)
– Gij vogels (Sabatini)
– Aye Kerunene (Afrikaans)
– Air van Bach (from little Air on the G string) (ooit ook bekend als “How gentle is the xxrain”/A lovers concerto van meidengroep The Toys uit de zestiger jaren)

Voor meer informatie over de aktiviteiten vsn Leny van Schaik verwijs ik naar de website

http://www.lenyvanschaik.nl/  (ook voor het oudjaarszangarrangement op Mennorode).

Voor meer informatie over Mennorode en wat daar de mogelijkheden zijn: http://www.mennorode.nl/  (ook voor zomercursussen)

Felisenumreünie

Het schoolgebouw
Het schoolgebouw

De tel zijn we kwijt, maar gisteren was er weer eens een reünie georganiseerd voor de oud-leerlingen van gymnasium Felisenum te Velsen.
We werden verwelkomd met een glas (vroegtijdig ingeschonken) bubbels? waarna eenieder zich spoedde naar het lokaal waar oude klasgenoten te vinden waren.
Helaas ben ik van een jaargang die met slechts mijzelve en mijn oude schoolvriendin zeer ondervertegenwoordigd was.

oude bekenden
oude bekenden

Maar de sfeer was prima, mede dank zij de heerlijke dranken die voor ons klaarstonden.
We zijn inmiddels op de leeftijd gekomen dat we niet echt meer leraren kunnen verwachten, maar good old Kees Groenhart was toch aanwezig, samen met zijn vrouw Hannie die bij de organisatie was betrokken. Ik herinner mij nog zijn allereerste les, stoer was dat!

Kees Groenhart
Kees Groenhart
Hannie Groenhart- Dammers als mede-organisator
Hannie Groenhart-
Dammers als mede-organisator

Er waren ook wat activiteiten georganiseerd op de eerste verdieping, maar daar zijn we niet eens aan toe gekomen.
Klein minpuntje: de karige hoeveelheid snackjes die wij konden veroveren.
Of we over zoveel jaar weer naar een reünie gaan? Dat ligt nog in de schoot der toekomst verborgen. Wel gaan we ons uiterste best doen wat meer klasgenoten bij elkaar te krijgen.

Waar waren jullie nou?
Waar waren jullie nou?

Mierenwandeling in Amersfoort

Trudy legt uit ...
Trudy legt uit …

Op zaterdag 30 mei had kunstenaar/bioloog Trudy Beekman een eendaagse schetscursus georganiseerd in Amersfoort. Thema van de cursus was: “Toerist in eigen stad”.

Na ontvangst in de Volksuniversiteit Amersfoort, op comfortabele afstand van het centraal station, legde zij onder het genot van een kopje koffie (thee mocht ook) uit hoe je moet werken in een klein schetsboekje (formaat A6 ofwel 9 x 16 cm) en hoe je staand schetsjes kunt maken. In die situatie kun je maar weinig tekenmaterialen gebruiken, namelijk alleen één pen of potlood. Trudy heeft een heel aparte methode ontwikkeld om ook als beginnende tekenaar een herkenbare schets te produceren. Ze noemt het de Mierenwandeling.

Mierencapitool
Mierencapitool

Na de inleiding vertrokken wij om op verschillende markante punten van de stad de pas verworven inzichten te oefenen. Gelukkig was het droog en zonnig, zodat het buiten werken goed te doen was. De eerste pleisterplaats was Het Been, bij De Kaping met uitzicht op de haven. Vlak daarbij is de Koppelpoort te vinden, een ideale plek waar je heel veel mogelijkheden hebt om een schets te maken.

St.Aegtenkapel
St.Aegtenkapel

Als je pas beging met schetsen, is het heel moeilijk om een driedimensionaal object redelijk op papier te krijgen. Leuk is het dan om bijvoorbeeld een plat voorwerp als onderwerp te nemen: een luik, een raam of een hek van smeedijzer.

Het plezier in het schetsen en de trots op het resultaat staan in deze workshop centraal. Ikzelf ben geen getalenteerd tekenaar maar bij het tonen van mijn schets riep een familielid direct “Hee, de Koppelpoort van Amersfoort”.

Koppelpoort
Koppelpoort

En daar gaat het om: de lol in het schetsen, waardoor je ook met meer aandacht naar je omgeving kijkt en veel meer details waarneemt. Je bent op zo’n dag ook zo intensief bezig dat alles van je af valt, vooral de problemen.

Maf kleuterbroekje
Maf kleuterbroekje

Een verfrissende, gezellige en leerzame dag in het hartje van Amersfoort werd afgesloten met enkele tips over kleurgebruik en het bekijken van elkaars schetsboekjes.

Op deze manier een getekend en van commentaar voorzien schetsboekje maken wordt ook wel JOURNALING genoemd. Ik schreef hier al eerder over en er zijn op Pinterest talloze voorbeelden van te bewonderen. Maar in de eerste en de laatste plaats gaat het om je eigen ervaringen tijdens het tekenen en het doorbladeren van je schetsboekje.

Ook in Haarlem wordt binnenkort (21 augustus a.s.) een schetsexcursie georganiseerd. Ik kan iedereen aanraden om kennis te maken met deze kunstenaar en haar unieke schetsmethode. Wij hebben ons al opgegeven.

Op http://trudybeekman.nl vindt u een overzicht van Trudy’s activiteiten en een kennismaking met deze kunstenaar.

 

Waarom haken?

IMG_1812

 

Omdat je met weinig moeite kleine objectjes kan maken die snel klaar zijn

Omdat je een hekel hebt aan breien maar toch iets met je handen wilt creëren

Omdat je er (meestal) niet van die enge lange naalden voor nodig hebt

Omdat het niet supermoeilijk is

Omdat het niet zo’n ramp is als je een steek laat vallen

Omdat het rust geeft in je hoofd en je gedachten

haakzusters

Omdat de haakzusters haakzusters heten en niet breizusters, borduurzusters, boekbindzusters of tekenzusters …

IMG_1817Op 7 april 2015 hadden de Haakzusters (Emma en Mirella) hun eerste officiële haakworkshop georganiseerd in het atelier van Buba B, een ruimte in het voormalige gebouw van Brocades/HAL langs de spoorlijn Haarlem-Amsterdam. Er waren er 11 geïnteresseerde vrouwen op afgekomen, in verschillende stadia van haakkunde, van absolute leek tot semi-prof. Specifieke wensen konden ook behandeld worden: de een wilde de beginselen onder de knie krijgen, de ander had als wens oortjes leren haken aan wollen dieren. Mijn motivatie was om weer eens iets op te pakken dat ik met mijn handen kan doen en wat ik ook leuk vind. De Haakzusters hadden voor elke deelnemer een fijn pakketje samengesteld met katoen of acryl met bijpassende haaknaald en een simpel beginnerspatroon. Het was fijn om te merken dat wie al kon haken zonder problemen de debuterende zusters spontaan bijstond. Onder het handwerken konden we genieten van koffie, thee en frisjes, opgevrolijkt met heerlijke cakejes en chocolaadjes. Zo werd het een heel gezellige bijeenkomst, die veel te snel voorbijvloog.

IMG_1834

Het atelier van Buba B is gevestigd, als mede-kraakwacht, in het voormalige Brocadesgebouw. Zo konden we direct genieten van Buba B’s assortiment. Mooie retro baby- en andere artikelen in allerlei prijsklassen.

IMG_1841Omdat het gebouw ooit als lab had gefunctioneerd, was er een goed werkende lift aanwezig. Voor mij letterlijk een verademing. Er komt zeker een vervolg en daar zal ik als de omstandigheden dat toelaten, zeker aan meedoen.

 

Meer informatie:

http://www.dehaakzusters.nl/

Tip:

Er is een tijdschrift op de markt, dat Simply Haken heet. In de tijdschriftenwinkel of op http://www.wolplein.nl/haakmagazines te koop. Hierin staan ook allerlei basisweetjes over patronen lezen en basissteken.

In de boekwinkel zijn ook talloze haakboeken te krijgen die allerlei thema’s behandelen.